‘Donuk omuz hastalığında birincil tedavi yaklaşımı fizyoterapi’
Donuk omuz hastalığının kadınları erkeklerden daha çok etkilediğini belirten Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, “40 ile 60 yaş arasında daha çok görülen donuk omuzda, eklem kapsülü kalınlaşır ve sertleşir. Omuz ekleminde kalın ve gergin bantlar oluşur. Eklemin hareketini kolaylaştıran ve eklem içi yapıları besleyen sinovyal sıvı çok azalır” dedi. DİYABETİKLERDE DAHA SIK GELİŞİYORHastalığın nedeninin tam olarak bilinmediğini belirten Kaya, günümüzde bazı risk etkenlerinin belirlendiğini söyleyerek bu faktörleri şöyle sıraladı:“Diyabet: Diyabetiklerde donuk omzun daha sık geliştiği bilinmektedir. Bunun nedeni de henüz çözülememiştir. Diyabetin metabolik etkileniminden kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Donuk omuz gelişen diyabetiklerde omuz hareketi daha fazla kısıtlanmakta, çözülme aşaması daha uzun sürede gerçekleşmekte, çözülme aşamasında da omuz hareketleri uzun süre kısıtlı kalmaktadır. Diğer hastalıklar: Tiroide ait hastalıklar, kalp hastalıkları ve cerrahileri sonrası, Parkinson hastalığında da donuk omuz sıkça gelişmektedir. Bu hastalıklarla donuk omzun ilişkisi bilinmemektedir. Alçı uygulamaları, cerrahi sonrası hareketin kısıtlı/yasak olduğu durumlar: Hareketin kısıtlı ya da yasak olduğu kırık, yaralanma veya cerrahi gibi durumlardan sonra da donuk omuz gelişebilir.DONUK OMUZ, ÜÇ AŞAMADA GELİŞİYORDonmaya başlama, yangılı aşama: Ağrının giderek arttığı ve dayanılmaz olduğu aşamadır. Ağrı dayanılmaz olduğunda, omuz hareketi de yavaş yavaş kısıtlanmaya başlar. Bu aşama, hastanın ek hastalıklarına bağlı olarak 6 haftadan 9 aya kadar devam edebilir. Donma: Ağrı yavaş yavaş azalmaya başlar ama hareket kısıtlılığı devam eder. Aslında ilk aşamada hangi hareketler kısıtlandıysa bu aşamada da o hareketler kısıtlı kalır. Omuz serttir. Günlük aktiviteler kısıtlanır ve zorlaşır. İkinci aşamasının süresi de 4 ila 6 ay devam edebilir. Çözülme: Omuz hareketleri yavaş yavaş çözülmeye başlar. Normal ya da normale yakın bir omuz hareketi ve omuz kas kuvvetini kazanmak 6 ay ila 2 yıl sürebilir.ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIK DEĞİLDonuk omuzun, nedeni bilinmediği için önlenebilir bir hastalık olmadığını aktaran Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Uzmanı, “Erken evrede teşhis edildiğinde donma fazına en az kısıtlılıkla girilmesi için uygun fizyoterapi yöntemleri uygulanabilir. Hiç tedavi edilmese de, omuzdaki hareket kısıtlılığı 2 ya da 3 yıl içinde geçer. Ama takdir edersiniz ki, bu süre zarfında kaslar zayıflar, bağlar sertleşir, eklem içindeki yapılar eski özelliğini kaybeder. O yüzden, nasılsa açılacak diye bu süreci tedavisiz geçirmek, omuzda geri dönüşsüz kuvvet, esneklik ve işlev kaybına yol açacaktır. Donuk omuz, tedaviden sonra yeniden tekrarlayabilir. Sıklıkla baskın taraf omuzda görülse de, diğer omuz da etkilenebilir” uyarısında bulundu.ÖNCELİKLİ TEDAVİ: CERRAHİ DIŞI YÖNTEMLERDonuk omuz tedavisinde izlenecek yola değinen Uzman, öncelikli tedavinin cerrahi dışı yöntemler olduğunu belirterek şunları söyledi:“Anti-inflamatuvar ilaçlar ve eklem içi kortizon enjeksiyonları ağrı kontrolü için yararlı olabilir. Fizyoterapi yaklaşımları da çok güzel sonuçlar alınmasını sağlar. Eğer omuz, tüm bu yöntemlerle 6 ay içinde açılmazsa, anestezi altında manipülasyon adı verilen bir yöntemle açılmaya çalışılır. Manipülasyon sırasında tam kas gevşemesi sağlandıktan sonra doktorunuz çeşitli manevralar ile kapsülü gevşetir omuz hareketlerini açar. Manipülasyon uygulamasından sonra elde edilen açıklığın fizyoterapi ile korunması, kasların kuvvetlendirilmesi gerekir. Manipülasyon ile omuz hareketleri kazanılamıyorsa farklı cerrahi yöntemlerinden biri ile omuz hareketleri kazanılabilir.” TEDAVİDE FİZYOTERAPİNİN ÖNEMİ BÜYÜKHangi evre olursa olsun, omuz eklemi ve etrafındaki yumuşak dokunun, kasların eski hâline döndürülmesi için fizyoterapi donuk omuz tedavisinde önemli olduğuna vurgu yapan Dr. Kaya, “Donuk omuzda sadece omuz eklemi etkilenmez, omuz hareketinde önemli bir yer tutan kürek kemiğinin hareketi de kısıtlanır. Yumuşak dokuya saygılı ve hastada ağrı oluşturmadan omzu eski haline, işlevine kavuşturacak fizyoterapi yöntemleri güncel tedavi yöntemlerini takip eden kliniklerde uygulanmaktadır. Omuz eklemi, bizim baş üstü hareketlerimizin ana noktasıdır. Saç tarama, raftan bir şey alma, el sallama gibi omuz hareketleri kısıtlanırsa yaşamımız kısıtlanır. Donuk omuz tedavisi ihmale gelmez, altında yatan tetikleyici hastalığın da mutlaka incelenmesi ve tedavisinin sürece eklemesi gerekir” şeklinde konuştu.
kaynak: ‘Donuk omuz hastalığında birincil tedavi yaklaşımı fizyoterapi’
Tüm gelişmelerden haberdar olmak için Facebook sayfamızı takip edin!